Emissievrij werken spant de kroon bij de InfraTech Innovatieprijzen

08 December 2022
Emissievrij werken spant de kroon bij de InfraTech Innovatieprijzen

Een op de vijf inzendingen verduurzaamt wegenbouw

De uitspraak van de Raad van State van 2 november jongstleden, waarbij het hoogste rechtsorgaan een dikke streep zette door de zogenoemde Bouwvrijstelling, sloeg in de bouw- en infrasector in als een bom. De hoop vervloog voor heel veel nieuwe infrastructuur, ook voor al lang geplande infraprojecten die door eerdere stikstof uitspraken stilgevallen waren. Dat de sector de uitspraak voorvoelde en deze niet geheel onverwacht kwam, blijkt wel uit het grote aantal inzendingen voor de InfraTech Innovatieprijzen die gaan over emissievrij werken: 20 procent van alle inzendingen betreft een innovatie op dit vlak. 

Best logisch ook, want wanneer er tijdens de bouw van een nieuwe weg, spoorlijn, kunstwerk of energieleiding aantoonbaar geen stikstof wordt uitgestoten en het project zelf ook niet leidt tot een hogere uitstoot, dan kan er immers wel gewoon gebouwd worden. 

Aan de innovaties is te zien dat er - gelukkig - nog veel mogelijk is. Als opdrachtgevers en opdrachtnemers tenminste de handen ineenslaan en het aandurven om naast de investeringen in infrastructuur ook de portemonnee te trekken en het risico te delen voor broodnodige innovaties. De ideeën zijn er, zo blijkt. Nu nog de uitvoering. 
 

Materieel

Vroom Funderingstechnieken en Hilcon ontwikkelden samen een volledig elektrische GLS funderingsmachine. De elektrificatie van de funderingsmachine zorgt voor een grote reductie van CO2-uitstoot en een eliminatie van de uitstoot van lokale emissies. Daarnaast is een elektromotor efficiënter, zijn de onderhoudskosten lager en zorgen deze voor een vermindering van geluidsoverlast. Er zijn geen beperkingen in prestaties en toepassing van de GLS-E serie in vergelijking met de conventionele GLS versie, zo beloven Vroom en Hilcon. Bovendien biedt de HSCX1500GLS-E meer comfort, een betere ergonomie, is de inzet efficiënter door de kortere opbouwtijden en kan er in zwaardere grondslag worden gewerkt door de hogere uittrekkrachten. Het accupakket levert een vermogen van maar liefst 392 kWh en levert energie voor een 235 kW elektromotor. 

Machinebouwer De Schans is al jarenlang bekend vanwege de Knikmops minilader. De Schans zou De Schans niet zijn als ze niet ook een elektrisch alternatief hadden bedacht. Hun Relly zag in de zomer van 2022 het licht en is een volledig elektrisch aangedreven minilader met alle eigenschappen die de Knikmops zo populair maakte. 

De grote machinefabrikanten komen echter nog maar mondjesmaat door met nieuwe machines die emissieloos ingezet kunnen worden. De wereldwijde vraag naar elektrisch aangedreven bouwmachines is nog te klein om daar nu nieuwe ontwikkelingstrajecten voor in te zetten en productielijnen voor in te richten. De toenemende druk vanuit de Nederlandse samenleving en overheid om kwetsbare gebieden tegen de uitstoot van stikstof te beschermen is aanleiding geweest om in samenwerking met partijen in de bouwsector bestaande dieselmachines om te bouwen naar machines die volledig elektrisch aangedreven worden. Voor dit doel werd in november 2020 Green Road Equipment (GRE) opgericht.

            

Opladen

Elektrisch materieel is één, maar het moet wel worden opgeladen. En dan liever niet met een dieselaggregaat. Top Systems stuurde om die reden zijn Li-Swap uitwisselbare accusysteem in voor de InfraTech Innovatieprijs. Het Li-Swap accusysteem werd in eerste instantie ontwikkeld voor Dura Vermeer, maar is inmiddels voor iedereen verkrijgbaar. Naast schaftwagens zijn de Li-Swap Li-on accu’s bij uitstek geschikt voor elektrische boten, tiny houses, bedrijfs- en servicewagens en overige mobiele oplossingen. 
Brommende, stinkende en brandstof verkwistende diesel aggregaten. Ze lijken nog een noodzakelijk kwaad op elke bouwplaats. Twee studenten van de TU Delft ontwikkelden hét alternatief: de stille, emissievrije en zuinige powerstation. Innovatief en duurzaam. 
Zo levert Volta Batteries een bijdrage aan de verduurzaming van de bouw- en infrasector conform aan de doelen van de Nederlandse Bouwagenda. 
Bredenoord bedacht om die reden een aggregaat met een methanol brandstofcel.  De omzetting van methanol naar elektriciteit is schoon, stil en emissievrij doordat in dit nieuwe aggregaat gebruik gemaakt wordt van een brandstofcel in plaats van een verbrandingsmotor. Er wordt gebruik gemaakt van Bio-methanol, wat zorgt voor CO2-neutraal opgewekte stroom. Vergelijkbaar met andere biobrandstoffen zoals Biogas en HVO.

        


Circulair asfalt

Dura Vermeer stuurde een innovatie in van 100 procent circulair asfalt. Dat bestaat uit gerecycled asfalt en bitumen, gemengd met andere gerecyclede reststoffen. Voor het aanleggen van een weg zijn daardoor geen primaire grondstoffen meer nodig en bovendien is de weg aan het einde van zijn levensduur volledig her te gebruiken voor een nieuwe weg. De milieu impact van een circulaire weg neemt daarmee aanzienlijk af. Volgens Dura Vermeer heeft het circulaire asfalt dezelfde eigenschappen als conventioneel asfalt.
Ook Boskalis geeft aan circulair asfalt te kunnen maken. Helice is een CO2-neutrale asfaltcentrale, die gericht is op het innoveren van het volledige asfaltproductieproces. Van het winnen van grondstoffen tot het asfalt leggen; elke stap in het proces is positief verbeterd. De asfaltinstallatie van Boskalis is volledig klimaatneutraal en vrij van schadelijke stoffenemissie. Daarnaast is er de optie om met tenminste 90% gerecycled asfalt te werken, waardoor grondstoffen bespaard blijven. Dat alles bij een laag energieverbruik en zonder in te leveren op de kwaliteit van het asfalt.
Dat circulair asfalt de nieuwe standaard wordt, bewijst ook KWS met KonwéCO2: een tussenlaag asfalt die volledig circulair is. 
B2SQUARE gaat zelfs een stap verder en ontwikkelde een synthetische bitumen waarvoor geen aardolie meer nodig is. Ze noemen hun product Instant Bitumen. Om dit doel te bereiken, ontwikkelde B2SQUARE  processen waarbij bitumen niet langer een  bijproduct is, maar een technisch product dat is afgestemd op de huidige doelstellingen voor duurzame infrastructuurontwikkeling.

Hoewel het Groene Hart Waterstof (GH2) project ook een vernieuwende samenwerking is waarbij een aannemer, een machinebouwer en een expertisecentrum voor planten samen een waardevolle bestemming voor bermgras hebben gevonden, is toch ingeschreven op de categorie 'Productinnovatie’.  Er wordt namelijk niet alleen drie zeer waardevolle producten gemaakt (Biochar-GH2, waterstof en elektriciteit) dit gebeurt ook nog eens met een grondstof die normaal als afvalproduct wordt behandeld; bermgras. Hiermee wordt bermgras circulair gemaakt en wordt transportafstand verminderd door de kleinschalige en lokale oplossing. De geproduceerde waterstof en elektriciteit worden nu emissieloos geproduceerd, waar anders fossiele brandstoffen voor nodig zouden zijn en draagt zo bij aan de klimaatdoelstellingen. Verder dient de geproduceerde Biochar-GH2 als bodemverbeteraar waarmee de inzet van het zeer vervuilende veen kan worden vervangen. Ook slaat Biochar-GH2 langdurig CO2 op. Al met al draagt deze innovatie bij aan een circulaire economie en CO2-reductie op meerdere vlakken.

     

   

 

 

Samenwerken

Dura Vermeer diende naast de productinnovatie circulair asfalt ook een duurzame samenwerking in: een volledig circulaire weg, waarbij de weg wordt aangelegd volgens het Infra as a Service-principe. De bouwer blijft eigenaar van de weg en zal deze dus zo circulair mogelijk aanleggen omdat hij altijd verantwoordelijk blijft voor wat er met de weg gebeurt, ook als deze aan het einde van zijn levensduur is. 
De Duurzame Brandstofketen is een samenwerking van (semi)overheid, bedrijfsleven en onderwijs. Binnen de samenwerking realiseert Waterschap Vallei en Veluwe samen met Gashouders een vulstation voor biogaslevering aan projecten van bouwbedrijf GMB in de regio. Buse Gas B.V. zorgt voor de ontwikkeling van containers voor de biogasopslag en Koninklijke van Twist levert de gasmotor voor een hybride aggregaat op lokaal geproduceerd biogas. De HAN (Hogeschool van Arnhem en Nijmegen) doet onderzoek naar de milieu-impact van de keten. 
Gemeente Arnhem, Heijmans en Royal HaskoningDHV experimenteerden met een volledig emissieloze bouwplaats. In dit project hebben partijen besloten met vereende kracht samen te experimenteren en uit te vinden hoe de toekomst kan worden vormgegeven. Dit met als doel de schone emissieloze bouwplaats dichterbij te brengen binnen Arnhem, maar ook de rest van Nederland. Deze samenwerking heeft geleid tot tools en learnings die in heel Nederland toepasbaar zijn. Denk hierbij aan een laadplan ontwerpfase en de rol van de opdrachtgever in de laadinfrastructuur. Heijmans was bereid met concurrenten samen te werken en Royal HaskoningDHV zorgde voor een realistische blik op de daadwerkelijke reducties.\

              
 

Begin december worden de genomineerden voor de InfraTech Innovatieprijzen per categorie bekendgemaakt. Die mogen op 16 december een pitch geven voor de vakjury. Op 18 januari 2023 worden de winnaars bekendgemaakt tijdens de 15e editie van InfraTech in Rotterdam Ahoy. Op de beursvloer zijn ook de op deze pagina’s besproken innovaties te zien. 


Bron: